Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, kamuoyunda emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) olarak bilinen 2 milyon 250 bin kişinin emekli olmasını sağlayacak düzenlemeyi hayata geçireceklerini, emeklilik hakkının kullanılmasında yaş hududu uygulanmayacağını açıkladı.
Erdoğan sistemin bütçeye maliyeti hakkında rastgele bir bilgi vermedi. Halihazırda emeklilik maaşı alan 13,9 milyon kişi bulunuyor.
Erdoğan’ın başında bulunduğu hükümetler bu yıla kadar emeklilik hakkının kullanılmasında yaş sonunu kaldıracak düzenlemeye karşı çıkarken, en geç haziran ayında gerçekleşmesi beklenen seçimler öncesinde hem kamu maliyesini hem de seçmen davranışlarını etkilemesi beklenen EYT düzenlemesi üzere düzenlemeler yakından izleniyordu.
Erdoğan dün akşam yaptığı açıklamada, “Bugün sizlerle paylaşacağımız düzenlemeyle yaklaşık 2 milyon 250 bin vatandaşımız daha emekli olma hakkına kavuşuyor. Emeklilik hakkının kullanılması konusunda rastgele bir yaş hududu uygulanmayacaktır” dedi.
“Prensip olarak 20 yahut 25 yıl çalışmış bir kişinin çalıştığı müddetten çok daha uzun bir periyot emekli maaşı alabileceği sistemin sürdürülebilir olmadığına inanıyoruz… Geçmiş yıllarda bunun acısı çok yaşanmıştır” diyen Erdoğan, hükümetin yürüttüğü inceleme sonucunda bu kararı aldıklarını belirtti.
Türkiye’nin 1999 yılında ekonomik krizden çıkmak için toplumsal güvenlik sisteminde yaptığı değişiklik sonucu, emekli olabilmek için gerekli kurallara yaş hududu da eklendi.
Kişi, meslek ve tabi olunan kanunlara nazaran emeklilik yaşı değişiyor olsa da, SGK düzenlemelerine nazaran yüklü olarak bayanlarda 58, erkeklerde 60 yaşından evvel emekli olunamıyor. Halbuki yasa değişikliği öncesi 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanların emekli olabilmesi için yaş kuralı bulunmuyordu.
KARARIN MALİ SONUCU, PİYASAYA ETKİLERİ
Öte yandan düzenlemenin Hazine’ye ve şirketlere tesirleri de piyasalarda yakından takip ediliyor. Hazine daha evvel açıkladığı üzere yeni emekli olacaklara ödenecek tazminatlar için Kredi Garanti Fonu (KGF) ile şirketlere kredi sağlayacağını açıklamıştı.
Reuters’ın hesaplamalarına başvurduğu iki ekonomist yaklaşık 14 milyon emekliye EYT’lilerin tamamını eklenmesi halinde tek seferlik tazminatların 300 milyar TL, kamuya yıllık maaş ödemelerini ise yaklaşık 150 milyar TL hesapladılar.
Bankacılar bu kitlenin tamamının anında emekli olmasını beklemediklerine de dikkat çektiler. Olağanda ayda 50 bin kişinin emekli olduğunu lakin önümüzdeki yılın birinci ayları prestijiyle bu sayıya EYT’lilerin de etkileneceğini belirterek bunun da piyasaya yüklü ölçüde TL girişi manasına geleceğine dikkat çektiler.
Bürümcekçi Araştırma ve Danışmanlık Kurucu Ortağı Haluk Bürümcekçi, “Her ay yaklaşık 40,000-50,000 kişinin emekli olduğu düşünüldüğünde, EYT düzenlemesi ile birlikte ek 1.8 milyon kişinin emekli olacağı belirtilebilir. Bu durumda maaş yükünün yaklaşık 150-180 milyar TL, beraberinde hem kamu hem de özel bölüme getireceği kıdem tazminatı yükünün de 300 milyar TL’yi aşabileceği söylenebilir. Bu ise tıpkı vakitte, gelecek yılın birinci aylarından itibaren piyasalara yüklü para girişi olacağı manasına geliyor” dedi.
Piyasalar EYT’nin istihdam piyasasına tesirlerini de takip edecek. (REUTERS)