Uzmanlar, Yusuf Dikeç pozunun ticari emelle kullanılmasının atlet açısından maddi ve manevi ziyanlara yol açabileceğini söyledi. Patent Marka Vekilleri Derneği Başkanı Uğur Yalçıner, “Sporcuların ve ünlülerin isimlerini ve imajlarını müsaadesiz olarak kullanan şahıslar, hukuk davaları yoluyla sebep oldukları ziyanı ve elde ettikleri haksız çıkarı ilgili şahsa ödemeye mahkum edilebilirler ve ayrıyeten para ve mahpus cezasına çarptırılabilirler” sözlerini kullandı.
Olimpiyat oyunları sırasında Yusuf Dikeç’in ekipman kullanmadan yaptığı atış sırasında çekilen fotoğrafı memleketler arası alanda ilgi görürken, bu görselin ticari hedefle kullanılmasının maddi ve manevi ziyanlara yol açabileceği ikazında bulunuldu.
2024 Paris Olimpiyat Oyunları’nda grup arkadaşı Şevval İlayda Tarhan’la Türkiye’ye 10 metre havalı tabanca karışık grup gayretinde gümüş madalya kazandıran Yusuf Dikeç’in atış pozu, toplumsal medyada gündem oldu. Dikeç’in ekipman kullanmadan yaptığı atış sırasında çekilen fotoğrafı ve görüntü manzaraları çok sayıda etkileşim aldı. Birçok memleketler arası medya kuruluşunun yanı sıra milyonlarca takipçisi bulunan hesaplar atletin görsellerini paylaştı.
Öte yandan, atlete ilişkin poza ait çok sayıda farklı tişört baskıları ve animeler de yapıldı. Uzmanlar, bu pozun ticari emelle kullanılmasının sportmen açısından maddi ve manevi ziyanlara yol açabileceğine işaret etti.
Patent Marka Vekilleri Derneği Başkanı Uğur Yalçıner, yaptığı değerlendirmede, herkesin kendisine ilişkin isim, unvan, yazılı ya da görsel tüm imgelerinin, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve Sınai Mülkiyet Kanunu ile Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında muhafaza altında olduğunu anımsattı.
“Hukuki ve cezai yaptırımları var”
Yalçıner, memleketler arası alanda da tescil haklarının geçerli olduğuna dikkati çekerek, gerçek bireylerin bu haklarının müsaadesiz olarak diğerleri tarafından rastgele bir halde kullanılmasının, ilgili mevzuat kapsamında tüzel ve cezai yaptırımlara tabi olduğunu söz etti.
Dikeç’in olimpiyat oyunlarında yaptığı atış sırasında çekilen fotoğrafının dünya genelinde kullanılması ve bu görsellerin tişörtlerde ve misal eserlerde kullanılmasının müsaadeye tabi olması gerektiğini belirten Yalçıner, “İznin kapsamı ve mühleti açıkça belirtilecek formda yazılı olması ehemmiyetle gerekir. Bu tıp yazılı müsaade marka, tasarım ve telif hakları ile ilgili olduğunda lisans mukavelesine mevzu olur. Lisans mukavelesi, kullanıma müsaade verilen kullanıcının kullanımı ile ilgili tüm detayları kapsamalıdır” diye konuştu.
Yalçıner, Yusuf Dikeç’in ferdî manzaralarından üretilen animelerle ilgili hem yurt içinde hem de yurt dışında ilgili mevzuat kapsamında tüzel süreç yapılabileceğine işaret etti.
“Para ve mahpus cezasına çarptırılabilirler”
Sporcuların ve ünlülerin kendi isim ve imajlarını diğerleri tarafından ticari olarak kullanılmasından kaynaklanan risklerin bulunduğunu bildiren Yalçıner, şu değerlendirmede bulundu:
“İsimleri ve imajları diğerleri tarafından ticari olarak kullanılan şahıslar, müsaadesiz kullanımdan ötürü maddi ve manevi ziyana uğrayabilirler, Müsaadesiz kullanım yapanlar isim ve imajını kullandıkları kişinin ün ve prestijlerinden yararlanarak haksız çıkar elde edebilir ya da berbat kullanımdan ötürü kişinin ün ve prestijleri ziyan görebilir. Sportmenlerin ve ünlülerin isimlerini ve imajlarını müsaadesiz olarak kullanan bireyler, hukuk davaları yoluyla sebep oldukları ziyanı ve elde ettikleri haksız yararı ilgili şahsa ödemeye mahkum edilebilirler ve ayrıyeten para ve mahpus cezasına çarptırılabilirler.”