T24 Dış Haberler
ABD’li yetkililer Hamas Siyasi Ofis lideri Yahya Sinvar‘ın Gazze’de yaklaşık bir yıldır süren savaşın akabinde “kaderci” hale geldiğini ve İsrail’in daha geniş bir bölgesel çatışmaya girdiğini görmeye kararlı olduğunu argüman etti. Sinvar’ın ateşkes müzakereleri konusunda daha sert bir tavır geliştirdiğini de ekleyen ABD’li yetkililer Hamas önderinin hâlâ hayatta olduğunu ve Hamas için kritik kararlar aldığını düşünüyor. İsrail medyası daha evvel Sinvar’ın Gazze’deki tünellerin birinde öldürüldüğünü yazmıştı.
ABD istihbarat değerlendirmelerine nazaran; Sinvar uzun vakittir savaştan sağ çıkamayacağına inanıyor ve bu görüş 7 Ekim’de İsrail’de düzenlenen taarruzlarda kümesi tarafından ele geçirilen rehinelerin hür bırakılması için yürütülen müzakereleri engelliyor.
The New York Times’a (NYT) bilgi veren ABD’li yetkililere nazaran Hamas’ın müzakerelerle ilgili tavrı son haftalarda sertleşti ve Amerikalı müzakereciler artık Hamas’ın İsrail’le bir mutabakata varmaya niyetli olmadığına inanıyor.
ABD’li yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu‘nun temel olarak kendi siyasi bekâsını düşündüğünü ve Gazze’de ateşkesin kendi çıkarına olmadığını düşünebileceğini belirtiyor.
NYT’ye konuşan ABD’li yetkililer, Sinvar’ın İsrail ve ordusu üzerinde baskı yaratacak daha büyük bir savaşın onları Gazze’deki operasyonları azaltmaya zorlayacağını değerlendirdiğini aktardı.
Yetkililer, Sinvar’ın Hamas’la bağlantısının zorlaştığını; elektronik aygıtları kullanmayı uzun mühlet evvel bıraktığını ve örgütüyle insan kuryelerden oluşan bir ağ aracılığıyla irtibat kurduğunu tez etti.
İsrailli başkanların dikkatlerini kuzeye çevirmesiyle birlikte İsrail’in Gazze’deki operasyonlarının suratı yavaşladı. İsrail güçleri şu anda Gazze’de, Gazze ile Mısır ortasındaki Philadelphi Koridoru olarak isimlendirilen bölge de dahil olmak üzere yalnızca birkaç mevzide bulunuyor. İsrail haftalardır Gazze’nin sivil bölgelerine büyük bir akın düzenlememiş olsa da Hamas’ı gaye alan günlük hava taarruzları düzenlemeye devam ediyor. Fakat Gazze’de sivillere yönelik katliamlar devam ediyor. Mahallî sıhhat yetkilileri, İsrail ordusunun çarşamba ve perşembe günleri 24 saatlik bir vakit diliminde Gazze’de 99 Filistinliyi öldürdüğünü ve bunun son ayların en yüksek meyyit sayısı olduğunu söyledi.
Hamas lideri Sinvar’ın eylemleri ve motivasyonları uzun vakittir Amerikan istihbaratının odağındaydı. Lakin 7 Ekim’den sonra casusluk teşkilatları Hamas lideri üzerindeki çalışmalarını yoğunlaştırdı ve onu incelemek ve avlamak için bir hedefleme hücresi oluşturdu.
Sinvar yaşıyor mu?
ABD’li yetkililer Sinvar hakkında son devirde topladıkları istihbaratı açıklamıyor fakat Sinvar’ın tavrının sertleştiği görüşü, müzakere tavrını inceleyen yetkililerden ve bilinmeyen raporlardan geliyor.
Bazı İsrailli yetkililer Sinvar’ın hâlâ hayatta olup olmadığını sorguluyor. ABD’li ve İsrailli yetkililer yaşadığına dair kesin bir delil olmadığını kabul ediyor. Aylardır kendisinden rastgele bir ses ya da imaj kaydı alınamadı.
13 Eylül’de Hizbullah, Sinvar’ın Hizbullah lideri Hasan Nasrallah‘a destek için gönderdiği bir mektubu yayımladı. NYT’ye nazaran; kimi Hamas yetkilileri, üstü kapalı bir formda, mektubun Sinvar’ın onayıyla diğer biri tarafından Gazze dışında yazıldığını öne sürdü. Direkt kendisinden geldiği doğrulanan öbür yazışmaların tersine el yazısıyla yazılmamıştı.
Ancak Amerikalı yetkililer öldüğüne dair ellerinde bir ispat olmadığını, hatta üst seviye ABD’li yetkililerin onun hayatta olduğunu ve Hamas için kritik kararlar aldığını düşündüklerini söylediler.
İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, ağustos ayında kuvvetlerinin Hamas başkanının Gazze’nin güneyindeki Refah’ın altındaki tünellerde vakit geçirdiğine dair işaretler bulduğunu söylemişti.
|
Orta Doğu kaynıyor, bölgesel savaş riski artıyor; neler yaşandı? Orta Doğu’da bölgesel savaş tasalarını artıran tansiyonlu ve çatışmalı bir süreç yaşanıyor. İsrail’in Hizbullah’ın binlerce bağlantı aygıtını patlatmasıyla başlayan süreç, İsrail’in Lübnan’ın güneyine başlattığı kara harekâtı ve İran’ın Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın öldürülmesinin akabinde balistik füzelerle yaptığı misilleme hücumuyla giderek ısınıyor. İsrail, 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’de sürdürdüğü savaşın maksatları ortasına Lübnan’ın güneyi, İsrail’in kuzeyinde “yerlerinden edilmiş” vatandaşlarının bölgeye geri dönmesini de ekledi ve Hizbullah’tan Litani Irmağı’nın gerisine çekilmesini istiyor. ABD’nin tansiyonu tırmandırmama ihtarları, Katar ve Mısır ile birlikte yürüttüğü ateşkes uğraşlarının ortasında Lübnan’da Hizbullah’a yönelik arka arda iki büyük akın düzenlemişti. İsrail, Hizbullah’a ilişkin binlerce bağlantı aygıtını iki gün üst üste eş vakitli ataklarla patlattı. TIKLAYIN | Lübnan’da Hizbullah militanlarının davet aygıtları eş vakitli olarak patlatıldı; 8 kişi hayatını kaybetti, 2 bin 800 kişi yaralandı TIKLAYIN | Lübnan’da davet aygıtlarının akabinde telsizler de patlatıldı: En az 20 meyyit, 450 yaralı; İsrail Savunma Bakanı’ndan “savaşta yeni aşama” açıklaması TIKLAYIN | Patlamaları ne tetikledi: Hizbullah’ın, İsrail takibinden sıyrılmak için kullandığı davet aygıtları binlerce insanı nasıl yaraladı? FÜSUN SARP NEBİL YAZDI | Lübnan’da Hizbullah’ın davet aygıtları nasıl patlatıldı? Hizbullah’ın kalesine büyük akınlar; Hasan Nasrallah öldürüldü Gerilimi güzelce tırmandıran olay Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın, Hizbullah’ın denetimindeki Dahiye’de hava taarruzuyla öldürülmesi oldu. Evvel İsrail ordusu, 21 Eylül’de “hedefli bir saldırı” gerçekleştirerek Beyrut’un Dahiye bölgesinde bir apartmana hava saldırısı düzenledi. İsrail Savunma Kuvvetleri Sözcüsü Daniel Hagari, atakta, Operasyonlar Kumandanı İbrahim Akil ile birlikte Rıdvan ünitesinin üst seviye kumandanları ve komuta zincirlerinin öldürüldüğünü açıkladı. Hizbullah da yaptığı açıklamayla, üst seviye kumandanı Akil’in öldüğünü doğruladı. TIKLAYIN | İsrail’in Lübnan’daki “hedefli” hava hücumunda meyyit sayısı 14’e çıktı, birçok bayan ve çocuk | Hizbullah, üst seviye kumandanı Akil’in öldüğünü doğruladı Ardından 27 Eylül’de yeniden tıpkı bölgedeki 6 apartmana yapılan hava saldırısında Hizbullah lideri Hasan Nasrallah öldürüldü. Atak, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Birleşmiş Milletler (BM) Genel Heyeti’ndeki konuşmasının çabucak akabinde gerçekleştirildi ve Netanyahu’nun BM binasında hücum buyruğunu verirken çekilmiş bir fotoğrafı yayımlandı. Taarruzda her biri birer ton olmak üzere yaklaşık 85 sığınak delici bombanın kullanıldığı bildirildi.
TIKLAYIN | Hizbullah başkanı Hasan Nasrallah, Beyrut’taki İsrail atağında öldürüldü TIKLAYIN | İsrail Başbakanı Netanyahu’nun BM konuşmasının tam metni: Suudi Arabistan ile olağanlaşma vurgusu yaptı, BM’ye “antisemitik safra bataklığı” dedi ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, “Önümüzdeki günlerde tüm tarafların yapacağı tercihler bu bölgenin hangi yolda ilerleyeceğini belirleyecek” açıklamasında bulundu.
İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, 30 Eylül’de Hizbullah’a karşı savaşın bir sonraki basamağının çok yakında başlayacağını duyurdu. Gallant, “Kuzey hududundaki 188. Tugay savaşçılarıyla birlikte kuvvetler, Hizbullah’ı kuvvetle vurmaya hazır. Maksadımız aşikâr; kuzeyde yaşayanları konutlarına döndürmek için elimizden gelen tüm imkanları kullanacağız” dedi. TIKLAYIN | İsrail Savunma Bakanı Gallant: Hizbullah’a karşı savaşın yeni evresi çok yakında başlayacak İsrail’den Lübnan’ın güneyine kara harekâtı İsrail ordusu, 30 Eylül’de Lübnan’a kara harekâtının başladığı resmi açıklamayla duyuruldu. “Sınırlı, bölgesel ve hedefli” diye olduğu belirtilen harekâtın isminin “Kuzey Okları” olduğu açıklandı. İsrail ordu sözcüsü Daniel Hagari de yaptığı yazılı açıklamada, İsrail ordusunun, Lübnan’ın güneyinde Hizbullah’ın altyapısına yönelik sonlu ve ağır kara ataklarına başladığını belirtti. TIKLAYIN | İsrail ordusu kara harekâtı başlattı, Güney Lübnan’a ağır topçu ateşi açıldı, Lübnan ordusu sondan 5 kilometre çekildi! İran’dan misilleme saldırısı İran, İsrail’in Hizbullah’a karşı yürüttüğü operasyona misilleme olarak İsrail’e bir balistik füze saldırısı başlattı. İsrail ordu radyosu, İran’dan İsrail’e yaklaşık 200 füze fırlatıldığını bildirdi. İran İhtilal Muhafızları, akının Hamas Siyasi Ofis lideri İsmail Haniye, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ve Nasrallah’ın da öldürüldüğü hücumda öldürülen İhtilal Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü bünyesinde vazife yapan Tuğgeneral Abbas Nilfuruşan’ın öldürülmesine misilleme olduğunu açıkladı. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Sözcüsü Daniel Hagari, saldırının “sonuçları olacağını” söyledi. Hagari tarafından yapılan açıklamada, İsrail ordusunun İran saldırısına karşı “savunma ve misilleme yapmaya büsbütün hazır” olduğu belirtilerek, bunun “zamanında” yapılacağı vurgulandı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahuda İran’ın füze akınıyla “hata yaptığını ve bunun bedelini ödeyeceğini” savundu. İran ise İsrail’e yönelik füze saldırısının “BM Kaidesi’nin 51. unsuruna nazaran yasal müdafaa hakkı uyarınca” gerçekleştirildiğini belirtti. TIKLAYIN | İran’dan İsrail’e misilleme saldırısı: Yaklaşık 200 füze fırlatıldı; ABD’den İsrail savunmasına dayanak, Netanyahu’dan “Bedel ödeyecek” açıklaması TIKLAYIN | Dünya basını, İran’ın İsrail’e misilleme saldırısını nasıl gördü? |
