Emeklilik sisteminde kalıcı değişikliklerin hayata geçirilmesini öngören ıslahat paketi 2024 yılı bitmeden devreye alınacak.
Toplumsal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliğinin sağlanması için yeni sigorta başlangıcı yapılanların makul bir yaşa kadar çalışması mecburî olacak. Bu sigortalılar, tamamlayıcı emeklilik sisteminde yapılacak değişiklikle daha rahat bir emekli hayatı yaşayacak.
Emekli aylıkları da sigorta prim günü aslına dayalı olduğu için en düşük emekli aylığı ve kök aylık üzere kavramları yaşamadan emeklilik hayatı sürecekler. İktisat idaresinin bir müddettir üzerinde çalıştığı yeni emeklilik sistemi ve tamamlayıcı emeklilik modeli yasama yılı tamamlanmadan Meclis gündemine gelecek. Paketle, yeni sigorta başlangıcı yapılan çalışanların ileriye dönük hakları belirlenecek. Birebir vakitte mevcut emeklilerin problemlerine da yönelik tahlil teklifleri getirilecek.
PRİM ÖDEME HALİ DEĞİŞİYOR
Yeni sistemde sigorta prim günü ve prim ödeme halleri değişecek. Yeni sistemin devreye alınmasıyla bayanlarda 60, erkeklerde 65 yaşta emekli olma zarurî hale getirilecek. Yalnız bu mecburilik yasa yürürlüğe girdiği tarihten sonra sigorta başlangıcı yapılanları kapsayacak. Yani çoğunluğu 2000 ve sonrasında dünyaya gelenler, bu emeklilik sistemine tabi olacak. Emeklilik sistemindeki bir öteki değişiklikse herkesin ödediği prim gün sayısına nazaran maaş alması olacak. Prim gün sayısı temelinin uygulanmasına bağlı olarak, yeni periyotta emekli olan sigortalıların hayatından kök emekli aylığı ve taban emekli aylığı üzere kavramları da ortadan kalkacak.
KIDEM TAZMİNATI YAHUT MAAŞ İMKANI
Mevcut çalışanlar içinse tamamlayıcı emeklilik sistemi genişletilecek. Otomatik İştirak Sistemi tekrar gözden geçirilecek. Bu sistem, patronların de katkısı ile ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşecek. Tamamlayıcı emeklilik; 2017 yılından bu yana uygulanan ve patronların, çalışanlarını, mecburî olarak ferdi emeklilik sistemine dahil ettiği Otomatik İştirak Sistemi üzerine kurgulanacak. Tamamlayıcı emeklilik başladığında Otomatik İştirak Sistemi artık olmayacak. Tamamlayıcı emeklilik sistemini emeklilik şirketleri yürütecek. Çalışan emekliliği geldiğinde toplumsal güvenlik kapsamında patronundan kıdem tazminatını, devletten de emekli maaşını alacak. Ayrıyeten bir de tamamlayıcı emeklilik sisteminden emekli olup, birikimlerini elde etme yahut maaş hakkı kazanacak.
ÇALIŞANDAN KESİNTİ YAPILMASI GÜNDEMDE
Çalışan emeklilerden genel sıhhat sigortası priminin kesilmesi de yeni sistemde öngörülen modellerden biri. Bu modele nazaran de hali hazırda çalışan 2 milyondan fazla emekliden sigorta primi kesilecek. Emekli aylıklarını almaya devam eden bu emeklilerden yüzde 12,5 oranında maaş kesintisi yapılması da gündemde. Çalışan emeklilerin 1 milyon 797 bin 390’ını erkek, 225 bin 621’ini bayan çalışanlar oluşturuyor.
GEÇİNEMEYENE TOPLUMSAL YARDIM
En düşük emekli aylığı muhakkak bir limite getirilecek. Artık en düşük emekli maaşına Hazine takviye vermeyecek. Hane bazlı emekli maaşlarına dayanak sağlanacak. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından geçinemeyen ve emekli maaşı düşük olan dar gelirlilere yol-yakıtgıda ulaşım üzere takviyeler sağlanacak. Kira yardımı nakit olarak verilecek. AK Parti’nin üzerinde çalıştığı ıslahat paketinin 2025 bütçesi sonrasında ele alınması bekleniyor. Kademeli bir geçiş süreci de öngörülüyor.