Emeklilik dilekçesini 2025’te verenlerin 2024 yılına nazaran yüzde 30 – 35 dolayında daha az aylık almasıyla ilgili yeni bir gelişme yaşandı. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın dilekçe tarihine nazaran ortaya çıkacak emekli aylığı düşüşünü önlemek için çalışma başlattığı belirtiliyor. Bakanlığın bu kararı almasında mümkün mağduriyetin büyüklüğü ve emekli aylığı düşüşünden etkilenmemek için yüz binlerce kişinin bu yıl emekli olmaya hazırlanmasının tesirli olduğu belirtildi.
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, emeklilik dilekçe tarihine nazaran ortaya çıkan mağduriyetin önlenmesi maksadıyla başlatılan çalışmayı yazdı.
“Emeklilik dilekçesini 2024 yılında verenler ile 2025 yılında verenlere bağlanacak birinci aylıklar ortasında yaklaşık yüzde 30 – 35 oranında fark olacağı, 2024 yılında dilekçe verenlerin avantajlı çıkacağı günlerdir gündemde…
Emeklilik şartlarını yerine getirdikleri halde emekli aylığını yükseltmek için çalışmaya devam etmekte olanlar dilekçe tarihlerini öne çekme kararı almaya başladılar. Bu durum, geçen yıl çıkartılan EYT üzerine emekli olan 2,2 milyon kişinin akabinde bu yıl yeni bir emeklilik dalgası yaratma riski ortaya çıkardı.
BAKANLIK ÇALIŞMA BAŞLATTI
Edinilen bilgiye nazaran, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 2024 yılı içinde dilekçe verenler ile 2025 yılı içinde dilekçe verenlerin emekli aylıkları ortasında oluşacak yüksek farkın giderilmesi gayesiyle çalışma başlattı.
Emekli aylıklarının nasıl bağlanacağı 5510 Sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile düzenleniyor. Farkın giderilebilmesi için kanun değişikliği gerekiyor. TBMM tatilden 1 Ekim 2024 tarihinde dönecek. TBMM açılıncaya kadar farkın giderilmesine yönelik nasıl bir düzenleme yapılacağı netleşmiş olacak.
Bakanlık yetkilileri, dilekçe tarihine nazaran bu yıl emekli aylıkları ortasında farkın yüksek olmasının 2024 yılı aylık artışına temel alınan 2023 / Temmuz ayı ile 2024 / Haziran ayı ortasında gerçekleşen enflasyonun 2024 yılında beklenen enflasyon oranına nazaran yüksek çıkmasından kaynaklandığını belirttiler.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran, tüketici enflasyonu 2023 / Temmuz – 2024 / Haziran ortasındaki bir yıllık devirde yüzde 71,60 oranında arttı. Merkez Bankası’nın 2024 yılı enflasyon iddiası ise şu an için yüzde 38 seviyesinde bulunuyor.
YÜZDE 30 – 35’LİK FARK NASIL ORTAYA ÇIKIYOR?
2024 yılında SSK ve BAĞ – KUR emekli aylıklarına ocak ayında yüzde 49,25, temmuz ayında yüzde 24,73 oranında artırım yapıldı. Bu yıl temmuz – aralık devrinde emeklilik dilekçesi verenler ocak ve temmuz aylarında yıllık yüzde 86,16’ya ulaşan bu maaş artırımlarından yararlanacaklar.
Dilekçeyi 1 Ocak 2025 tarihinden sonra verenler 2024 yılında emekli aylıklarına yapılan artırımlardan yararlanamayacaklar. Onlara 2024 yılındaki tüketici fiyat enflasyonunun yüzde 100’ü ile ulusal gelirdeki artışın yüzde 30’u oranında artış yapılacak. Bu durumda mevcut enflasyon varsayımlarına nazaran, 1 Ocak 2025’te dilekçe verenlerin aylıklarına yüzde 86,16 oranı yerine yüzde 39,20 – yüzde 44,72 ortasında değişen oranda artış yapılacak. Bu da 2024 yılında dilekçe verenle 2025 yılında dilekçe verenlerin emekli aylığı ortasında yüzde 30 – 35’e varan oranda farka yol açacak.
FARKIN BİR KISMI OCAKTAKİ REFAH ARTIRIMINDAN KAYNAKLANIYOR
Dilekçe tarihine nazaran bağlanacak birinci emekli aylıkları ortasındaki farkın bir kısmı bu yıl ocak ayında enflasyonun üzerinde yapılan artıştan kaynaklanıyor. Ocak ayında SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarına olağanda yüzde 37,57 oranında artırım yapılacaktı. Memur maaş artırımıyla eşitlenmesi için artırım oranı yüzde 49,25’e çıkartıldı.
Eşitlemeye gidilmeyip yüzde 37,57 oranındaki olağan artırım yapılsaydı SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarına yapılan yıllık artış yüzde 86,16 yerine yüzde 71,59’da kalacaktı. Bu durumda dilekçeyi 2024 yılında verenler ile 2025 yılında verenler ortasındaki fark yüzde 18 – 23 seviyesinde olacaktı.
DİLEKÇE İÇİN İVEDİ ETMEYİN
Emekli aylığındaki düşüşten etkilenmemek için SSK ve BAĞ-KUR’luların emeklilik dilekçesini 31 Aralık 2024 tarihinde bile vermesi kâfi. Kesinlikle bu yıl emekli olması gerekmeyenler için Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın yürüttüğü çalışmanın beklenmesinde yarar var. Çalışmanın mahiyeti en geç ekim – kasım ayında netleşmiş olacağından kesin karar vermek için kâfi müddet kalacak.
DİLEKÇE TARİHİNE NAZARAN EMEKLİ AYLIĞI FARKI NEDEN BU YIL YÜKSEK OLDU?
Emeklilik dilekçesi tarihinin bağlanacak birinci emekli aylığına tesiri geçmiş yıllarda da vardı. Fakat, o yıllarda enflasyon çok yüksek olmadığı için tesir daha azdı. Ulusal gelirdeki artış suratının yüksek yahut düşük olması daha fazla tesirli olabiliyordu.
Geçmiş yıllara baktığımız vakit haziran sonundaki yıllık enflasyon ile aralık sonundaki yıllık enflasyon ortasında 2020 yılına kadar en fazla 5 puanlık fark ortaya çıktığı görülüyor. 2021 yılının son çeyreğinde enflasyon ansızın fırlayınca yılsonu enflasyonu, haziran ayındaki yıllık enflasyonun 18 puan üzerine çıktı. Bu nedenle 2022 yılının birinci yarısında emeklilik dilekçesi verenlere 2021 yılında verenlere nazaran daha yüksek aylık bağlandı.
Ancak, 2023 yılında durum aksine döndü. 2023’ün birinci yarısında dilekçe verenler, 2022 yılında verenlere nazaran daha az aylık aldılar. Rastgele bir yasal değişiklik yapılmayacak olursa bu defa de 2025 yılında dilekçe verenler 2024 yılında verenlere nazaran en az yüzde 30 oranında daha düşük aylık ile emeklilik ömürlerine adım atacaklar.
TÜM EMEKLİ ADAYLARINI ETKİLİYOR
Emekli aylıkları ortasında yüzde 30 – 35 ortasındaki fark yalnızca 2025 yılında emekli olacak şahısları değil, emekliliği için daha uzun mühlet bulunan herkesi etkiliyor.
E-Devlet’te şu an görünen emekli aylığı, 2024 yılında emeklilik dilekçesi verenler için geçerlidir. 2025 yılına gelindiğinde sistemdeki tüm emekli aylıkları tekrar hesaplanarak yüzde 30 -35 oranında düşecek. Emekliliğine 5, 10, 15 yıl bulunanların da şu an e-Devlet’te görünen emekli aylığı düşeceği için herkes bu durumdan etkilenecek.
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın yapacağı düzenlemenin, emekliliğine daha uzun müddet bulunan öbür şahısları de kapsaması bekleniyor.”